Chronische veneuze insufficiëntie | Mercatum.be

28/05/2018

De onvolkomenheden en de veneuze ziekten van de benen zijn vele generaties lang altijd problematisch geweest. Ze zijn al vanaf de oudheid bekend werden met min of meer invasieve methodes behandeld waarmee niet altijd het probleem werd opgelost. Vandaag de dag hebben zowel vrouwen als mannen de mogelijkheid spataderziekten te voorkomen of deze te vertragen met eenvoudige, maar doeltreffende middelen die de benen helpen om zich op elk moment en in elke situatie “goed te voelen”. 

In een kort overzicht bekijken we de symptomen van de verscheidene problemen.

Hoe functioneert de bloedsomloop?

Ons bloed stroomt in een gesloten cirkel. Het bloed wordt in de longen van zuurstof voorzien en wordt vanuit het hart door de slagaders naar de verscheidene organen getransporteerd. Deze houden de zuurstof en de voedingsstoffen van het bloed vast en laten de afvalprodukten vrij. Het bloed wordt verder door de aderen naar het hart getransporteerd en van hieruit opnieuw naar de longen gepompt.

Het ABC van de circulatie

SLAGADEREN: vaten die het bloed van het hart naar de organen brengen.

ADEREN: Vaten die het bloed naar het hart terugbrengen 

SPATADEREN: Verwijdde aderen waarin het bloed ten opzichte van de normale richting in omgekeerde richting stroomt, nl. van de lies naar de voet.

LONGEMBOLIE: Verstopping van de longvaten

VENEUZE TROMBOSE (TROMBOFLEBITIS): Vorming van een bloedstolsel in een diepe of oppervlakkige ader.

DIEPE ADEREN: Aderen die zich in de spieren bevinden.

OPPERVLAKKIGE ADEREN: Anderen die zich tussen het vetweefsel van de onderhuid bevinden.

VENEUZE KLEPPEN: Kleppen in de wand van het veneuze systeem die een bevorderde werking op de bloedstroming naar het hart hebben.

TROFISCHE STOORNISSEN: De beenhuid lijdt, tot aan vorming van een open ulcera.

Risicofactoren van de aderziekte

• Overgewicht
• Zwangerschap
• Erfelijkheid
• Hormoonfactoren
  Leeftijd :CVZ verergert bij het ouder worden
• Uitvoeren van een beroep waarbij men meerdere uren rechtop staat
• Gebrek aan beweging zittende levenswijze
• Zwakte van het bindweefsel/ veneuze spierweefsel

Storingen van de bloedsomloop

De spierstructuur van de benen speelt een belangrijke rol in de terugvoer van het veneuze bloed. Wanneer een spier zich samentrekt, worden de aderen samengedrukt. Het bloed wordt verplaatst en wordt naar het hart teruggepompt. De veneuze kleppen zorgen ervoor dat het bloed in één enkele richting stroomt. Indien dit mechanisme wordt verstoord, verkrijgt men een vertraging van de bloedstroming die de vorming van trombi begunstigd.

Teleangiëctesie 

Dit zijn kleine rode of blauwe aderen die op de oppervlakte van de huid verschijnen. Deze worden ook wel “haarvaten” genoemd. Wanneer deze wijder worden, worden ze zeer zichtbaar en vormen ze onesthetische netwerken. In de meeste gevallen verschijnen ze zonder specifieke oorzaak, ook zonder dat er zich bloedsomloopproblemen voordoen; de opkomst ervan kan bevorderd worden door: familieaanleg, zwangerschap, de pil, trauma’s of te energiek uitgevoerde massages.

De veneuze terugstroming

Dis is een verandering van de veneuze bloedsomloop, de bloedstroming heeft de neiging zich naar de periferie en niet naar het hart te verplaatsen. De terugstroming kan ook in ogenschijnlijk normale personen aanwezig zijn, maar is duidelijker waar de aderen zieker zijn.

Spataderen

Dit is het wijder worden van de anderen die met de tijd de neiging hebben kronkelig te worden. De meeste gangbare (tronculaire spataderen) vormen zich ter hoogte van de vena safena en van de collaterale aderen. Er vormen zich ook perifere netwerken (netvormige spataderen) aan de achterkan van de dijen en van de benen.

De netvormige spataderen worden vaak alleen als een etherische factor beschouwd; het kunnen echter stoornissen van veneuze insufficiëntie zoals tronculaire spataderen worden. In de begin fase, geven spataderen een zwaartegevoel van de benen en een gevoel van vermoeidheid en spanning bij de enkels. Vervolgens verschijnen opzwellingen van de benen en de voeten (oedemen) met nachtkrampen. Er kan ook Hypodermis voorkomen ( met ontsteking van het onderhuidse weefsel) of lymfangitis (ontsteking van de lymfatische vaten.) Als de veneuze insufficiënte niet wordt behandeld, kan deze chronisch worden met voordoen van zweervorming.

Veneuze trombose

Dit is de aanwezigheid van een bloedstolsel in de aderen die vaak door de vertraging van de bloedstroming wordt veroorzaakt. De trombose kan de diepe aderen treffen met het risico van een longembolie. Als de trombo zich in een oppervlakkige ader vormt (vaak spatader), wordt de huid rood en warm, de ader doet pijn. Over het algemeen is er geen risico voor longembolie. De oorzaken van de diepe veneuze trombose kunnen verschillend zijn: trauma’s, zwangerschap, chirurgische ingrepen, lange en ernstige ziekten, coma, langdurige vluchten, langdurig autorijden.

Ulcera

Dit is een letsel (zweer) van de huid. In de meeste gevallen is dit niet erg pijnlijk, maar ze moeten voortdurend verzorgd worden. De veneuze ulcera verschijnt over het algemeen aan de binnenkant van de enkel en is het gevolg van veranderingen in de veneuze cirkel, en gaat soms samen met slagaderinsufficiëntie (gemengde ulcera). De meest resolutie behandeling is een chirurgische ingreep van de vena safena (indien wenselijk), naast het innemen van medicijnen, fysiotherapie en elastische compressie.

Cellulitis

Cellulitis (panniculopatie) is niet alleen afhankelijk van één oorzaak, maar bijna altijd van de samenhang van erfelijke-, voedings-, en hormoonfactoren. Verkeerde gewoontes kunnen echter cellulitis verslechteren; een overmatig zittende levenswijze, verkeerde voeding, rook en alcohol, te strakke kleding. Het plasmavloeistof, dat door de samengedrukte en verzwakte haarvaten is uitgestoten, hoopt zich op en stuwt in het oppervlakkige vetweefsel. De microcirculatie wordt langzaam belemmerd en cellulitis treedt eerst op in de vorm van micronodules ( ophopingen van vetcellen) en later in de vorm van macromodules (fusie van micronodules), die in de klassieke zones zoals billen, heupen, buik en dijen op te merken zijn.

De elastische compressie

Dit is de oudste behandelingstechniek van spataderziekten en diens complicaties. De elastische compressie is gebaseerd op het aanbrengen van verbanden op de onderste ledematen, doeltreffend bij opzwellingen van benen die door veneuze en lymfatische insufficiëntie worden veroorzaakt. Dit vormt een onontbeerlijke steun voor geopereerde patiënten of die sclerotherapie hebben ondergaan en is ideaal voor de behandeling van veneuze ulcera wanneer de patiënt niet kan worden geopereerd. Vandaag de dag zijn de elastische kousen bepalend voor de preventie en de behandeling van alle veneuze ziekten en diens complicaties, en zijn ze van fundamenteel belang tijdens de medische therapie, in de postoperatieve fase en zijn ze onontbeerlijk bij scleroserende therapie.Bij de preventie helpen ze de opkomst van de ziekte te verbergen of te vermijden, in geval van ver ontwikkelde ziekte worden de complicaties van ulcera en flebitis verminderd. Tevens wordt de oedeemvorming vermeden en de doeltreffendheid van de “veneuze pomp” verstrekt.

De compressie

De elastische kous blijft een van de hoekstenen van de behandeling van CVZ, ze  drukt de oppervlakkige aderen samen en de microcirculatie. De kous duwt het bloed van de oppervlakkige aderen in de diepe veneuze as die normale werking vertoont. De terugstroming in de oppervlakkige aderen vermindert totdat deze in verhouding tot de compressie die door het steunmiddel wordt uitgeoefend wordt geannuleerd. Dit vermijdt problemen van veneuze statie of veneuze ulcera. Ter vereenvoudiging van dit werkingsmechanisme kan men zeggen dat de elastische compressie een “pompeffect” heeft. De compressie (in ons geval elastische compressie) is de kracht die door de panty op het been wordt uitgeoefend waarbij het been wordt samengedrukt waardoor het “pompeffect” wordt begunstigd die de bloedsomloop helpt. De compressie wordt op vastgestelde punten gemeten en in millimeter kwik (mmHg) uitgedrukt. Wanneer men over compressie praat, heeft men het over graduele compressie die naar boven afneemt De hoogste waarde van compressie ligt beneden en in het bijzonder bij de malleolus, in medische taal B-punt genoemd. De millimeter kwikwaarde van de compressie die op de verpakking is aangegeven, is bij het B-punt gemeten.

De preventieve en therapeutische kousen en panties worden op compressie ingedeeld, waarbij men de goedgekeurde tabel van het Europees Comité voor Normalisatie (DEN normen) als verwijzing neemt. Deze richtlijn vervangt de tabellen van de EC-lidstaten die verschillende drukwaarden aangaven.

Klasse     mmHg

A        10-14

I        15-21 = L 15-17 (± 3)
              H 18-21 (± 3)

II        23-32

III        34-46

IV        >49

Klasse A preventie (10-14 mmHg)

• gezwollen benen
• personen met aanleg
• teleangiëctesie 
• lichte oedemen

Klasse I licht ( L 15-17 mmHg)

• spataderen
• acrocyanose
• post sclerotherapie van teleangiëctasie

Klasse I zwaar (H 18-21 mmHg)

• Tronculaire spataderen
• Spataderen met ernstige oedemen
• post-varicectomie
• post-sclerotherapie
• artrose van de voet en de knie

Klasse II (23-32 mmHg)

• tijdens de behandeling van ulcera
• post-traumatisch syndroom
• angiodysplasie
• diepe veneuze trombose
• diepe veneuze insufficiëntie 
• reversibel lymfoedeem
• lapoedeem

Klasse III (34-46 mmHg)

• ernstige oedeem
• chronische hypodermitis
• niet reversibel lymfoedeem

Klasse IV (>49 mmHg)

• voor alle vernoemde pathologieën die in ernstigere wormen aanwezig zijn 

Deniers

Dit geeft de diameter van het garen aan dat voor het weven van de kousen en van de panties is gebruikt. Des te lager zijn de deniers, des te lichter en glanzende is de panty. Des te hoger zijn de deniers, des te dichter, zwaarder en sterker is het weefsel waardoor de panty minder glanzende is.

10 tips om de benen te beschermen

Door de bloedcirculatie in de benen te verbeteren, help je de symptomen van CVZ te verlichten. 

1. Blijf in beweging, vooral als je overdag lang moet zitten of rechtstaan, vermijd langdurig rechtstaan
2. Kies de juiste sport:wandelen, zwemmen, fietsen, dansen, turnen of golf zijn ideaal om je bloedsomloop te stimuleren
3. Vermijd warmte: ga niet in de zon zitten, epileer je benen niet met hete was, vermijd sauna’s en hete baden.
4. Kies voor koud water: koude douches op de benen of wandeling aan de rand van het water zijn goed voor de bloedcirculatie.
5. Vermijd overgewicht en constipatie: vezelrijke voeding en elke dag 1,5l water drinken verlicht je benen! Beperk ook zoveel mogelijk alle verzadigde vetten.
6. Draag losse kleding en comfortabele schoenen met hakken van 3 tot 4 cm.
7. Doe oefeningen voor het slapengaan: maak krachtige pedaal- of trapbewegingen, plooi je tenen voor- en achterwaarts met gestrekte benen, ga 10 tot 15 keer op de toppen van je tenen staan of loop 30 seconden op je hielen.
8. Pas je slaaphouding aan: verhoog het voeteneinde van je bed zodat je je benen wat hoger kunt leggen.
9. Masseer geregeld je benen: wrijf steeds in de richting van de voet naar de dij toe.
10. Loop eens wat meer op blote voeten rond.

Geneesmiddelen

De venotrope geneesmiddelen of venotonica verbeteren de tonus en de elasticiteit van de venen door de abnormale capillaire  permeabiliteit te verminderen en op die manier de subjectieve last en het oedeem te verminderen. De venotropica kunnen gebruikt worden in alle stadie van veneuze insufficiëntie, maar ze zullen des te meer voor een echt voordeel kunnen zorgen wanneer ze al vroeg gebruikt worden vanaf de eerste symptonen. Hierij zijn langdurig en herhaalde kuren aanbevolen.

Let op!

Omdat CVZ een ziekte is die stelselmatig erger wordt, is het belangrijk om er tijdig met je apotheker of arts over te praten en de symptomen snel te herkennen. Zo kun je de juiste (preventieve) behandeling opstarten en complicaties voorkomen (bv. zichtbare aders onder de huis, permanent gezwollen voeten of enkels, spataders, bloedklonters in de aders of aantasting van de huis).