Peritoneale dialyse in de thuiszorg | Mercatum.be

25/07/2017

Peritoneale dialyse in de thuiszorg

Minister van volksgezondheid wil peritoneale dialyse bij nierfalen thuis aanmoedigen. Het is een zeer belangrijke rol weggelegd voor de thuisverpleegkundige.

Het verschil tussen de klassieke hemodialyse en de peritoneale dialyse.

Bij de klassieke hemodialyse (HD) wordt het bloed via een machine gefilterd. Dit duurt 4 à 5 uur en gebeurt 3x/week in het ziekenhuis. De verplaatsing en de behandeling zijn erg belastend voor de patiënt. Bij peritoneale dialyse wordt via een katheter de buik gevuld met ene hoeveelheid dialysestof. Het buikvlies dient hier eigenlijk als natuurlijke filter voor de afvalstoffen. Een wisseling duurt ongeveer 30 minuten. Deze peritoneale dialyse wordt dagelijks gewoon thuis uitgevoerd.

Onderscheid continue en peritonelale dialyse

Er wordt onderscheid gemaakt tussen de continue en peritoneale dialyse (CAPD), die 4x per dag manueel overdag wordt toegepast en waarbij de patiënt tussen de wisselingendoor vrij is om te doen wat hij wil en de automatische peritoneale dialyse (APD) die ’s nachts gedurende 8 uren via en toestel wordt toegepast waarbij de patiënt overdag vrij is.

De grote voordelen van peritoneale dialyse.
Het comfort voor de patiënt. Het is een zachte behandeling en deze kan gewoon thuis. De patiënt behoudt een grotere zelfstandigheid. Het voedingsdieet is minder strikt. En het belangrijkste voordeel: de eigen nierfunctie blijft langer behouden.

Peritoneale dialyse is niet  voor iedereen geschikt.

Soms zijn er contra-indicaties. Wanneer iemand  al abdominale chirurgie heeft gehad, bij maag-, navel- of liesbreuken, bij longproblemen, bij mensen met extreem overgewicht…is  peritoneale dialyse niet aangewezen, wegens te groot risico op complicaties.

Wanneer wordt de thuisverpleegkundige met peritoneale dialyse geconfronteerd?

De keuze voor peritoneale dialyse wordt genomen in overleg met de patiënt, zijn familie en huisarts. De gemiddelde leeftijd van een dialysepatiënt is 72 jaar. Veel oudere mensen ondervinden moeite met de manipulatie van het infuus of toestel. Dan neemt de thuisverpleegkundige die taak gedeeltelijk of volledig over. Minister De Block wil om budgettaire redenen naar 40% low cost peritoneale dialyse gaan. Wereldwijd zitten we nu op 7%. Dit zal de druk op de thuisverpleegkundigen verhogen.

De specifieke rol van de thuisverpleegkundige.

Als thuisverpleegkundige moet je een speciale opleiding volgen om de procedures aan te leren. Zéer belangrijk zijn hygiëne en steriliteit. Voor de start moeten de handen ontsmet worden en een mondmasker gedragen worden.
Bij APD komt de thuisverpleegkundige, als de patiënt of de mantelzorger dit niet zelf kan, het toestel ‘savonds aansluiten en de volgende morgen terug afsluiten. Na elke dialyse moet de verpleegkundige ook de bloeddruk en het gewicht van de patiënt controleren, omdat dit belangrijke parameters zijn om te weten of de dialyse goed is verlopen. Soms moeten ook bloed-of urinestalen worden genomen. ook als het toestel in alarm gaat, kan de patiënt 24u/24 en 7/7 dagen een beroep doen op een thuisverpleegkundige.

Voedingsadvies voor de PD-patiënt.

Elke nierpatiënt moet op zijn voeding letten: weinig vocht, zout en kalium. De thuisverpleegkundige kan de patiënt wijzen op het belang van dat dieet en hem aanmoedigen eerlijk te zijn wanneer hij of zij eens minder strikt is geweest zodat de thuisverpleegkundige weet waarom de waarden zijn veranderd.

Optimale begeleiding

Door de medicamenteuze behandeling op te volgen, de aanwezigheid van het materiaal te controleren krijgt de patiënt een optimale begeleiding. Ook extra aandacht voor de patiënt zelf, soms zijn er signalen dat de thuiszorg toch te zwaar wordt voor de patiënt of zijn omgeving.

Belangrijke signaalfunctie bij een PD-patiënt.

Men moet alert zijn voor volgende complicaties:

katheter gerelateerde problemen, gastro-intestinale complicaties, leverproblemen, respiratoire stoornissen, te gezwollen buik, onvolledige uitloop, allerhande infecties

In dat geval moet je direct contact opnemen met het peritoneale centrum waaraan de patiënt verbonden is.

Met dank aan dr. J. Billiouw, nefroloog OLV -ziekenhuis Aalst